Hargeysa (KAARABIIN) — Somaliland ayaa Jimcihii ugu baaqday Kenya inay si rasmi ah u aqoonsato madaxbannaanideeda, maalmo kadib markii Nairobi ay si rasmi ah u aqoonsatay Kosovo inay tahay dal madax-bannaan, taasoo soo afjartay ku dhawaad shan sano oo aan wax aqoonsi caalami ah loo helin Kosovo.

Bayaan ay soo saartay 28-kii Maarso, Somaliland waxay soo dhoweysay go’aanka Kenya, iyadoo ku tilmaantay “go’aan geesinimo leh oo horay u socda” oo muujinaya “u heellanaanta aan leexleexadka lahayn ee mabaadi’da sharciga caalamiga ah, xaqa is-maamulidda, iyo kor u qaadista nabadda iyo xasilloonida caalamiga ah.”

“Jamhuuriyadda Somaliland, oo nabad, maamul dimuqraadi ah, iyo hay’ado dawladnimo oo wax ku ool ah haysay in ka badan saddex sano, waxay la wadaagtaa Kosovo dariiq isku mid ah oo ku salaysan muujinta sharci ee rabitaanka madaxbannaanida iyo buuxinta shuruudaha la dejiyay ee dawladnimo ee sharciga caalamiga ah,” ayaa lagu yiri bayaanka. Somaliland waxay si gaar ah u xustay ra’yiga latalinta ah ee Maxkamadda Caalamiga ah ee Caddaaladda ee ku saabsan ku dhawaaqista madaxbannaanida Kosovo inay tahay tusaale sharci oo khuseeya dadaalkeeda aqoonsi caalami ah.

Somaliland waxay ku dhawaaqday madaxbannaanideeda Soomaaliya sanadkii 1991 kadib burburkii dawladdii dhexe ee Muqdisho. Inkastoo ay qabatay doorashooyin dimuqraadi ah oo joogto ah oo ay ilaalisay xasillooni aan caadi ahayn oo ka jirta Geeska Afrika, Somaliland weli lama aqoonsan caalamka. Gobolka, si kastaba ha ahaatee, wuxuu horumariyay xiriirro diblomaasiyadeed oo uu la yeeshay derisyada sida Itoobiya iyo Jabuuti wuxuuna xiriir dhow la leeyahay Taiwan, oo ah dal aan xubin ka ahayn Qaramada Midoobay.

Somaliland waxay ugu baaqday Kenya inay qaadato “go’aan taariikhi ah oo ku salaysan mabda'” oo ay si rasmi ah u aqoonsato madaxbannaanideeda, taasoo ay tilmaantay inay xoojin doonto hoggaaminta diblomaasiyadeed ee Kenya ee gobolka iyo inay adkayn doonto xiriirka laba geesoodka ah. Bayaanka wuxuu iftiimiyay suurtagalnimada kororka nabadda, xasilloonida, iyo iskaashiga gobolka Geeska Afrika.

Aqoonsiga ay Kenya siisay Kosovo, oo lagu dhawaaqay 26-kii Maarso kadib wadahadallo dhex maray Madaxweynaha Kenya William Ruto iyo Madaxweynihii hore ee Kosovo Behgjet Pacolli, wuxuu astaan u yahay isbeddel diblomaasiyadeed oo weyn oo Nairobi ay si dhow ugu sii dhawaynayso waddamada Reer Galbeedka. Go’aankan wuxuu dhaleeceyn kulul kala kulmay Serbia, oo ah waddankii hore ee Kosovo, kaasoo weli ka soo horjeeda xubinnimada Kosovo ee hay’adaha caalamiga ah sida Qaramada Midoobay.

Dadaallada madaxbannaanida ee Somaliland waxay weli yihiin kuwo muran dhaliyay caalamka, inta badan sababtoo ah taageerada ballaaran ee loo hayo midnimada dhuleed ee Soomaaliya, oo ay ku jiraan xulafada muhiimka ah sida Mareykanka. Dowladda federaalka Soomaaliya waxay si adag uga soo horjeeddaa aqoonsi caalami ah oo la siiyo Somaliland, iyadoo ka digaysa in tallaabo noocaas ah ay sii wiiqi karto xaaladda siyaasadeed ee jilicsan ee gobolka.